XVI konferencja Izby Projektowania Budowlanego
i Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa
Przygotowanie i realizacja inwestycji budowlanych w perspektywie finansowej UE
pod patronatem Janusza Piechocińskiego – wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Gospodarki
W dniach 16-17 maja 2013 r. w Józefowie koło Warszawy odbyła się coroczna konferencja środowiska projektowego, organizowana wspólnie przez Izbę Projektowania Budowlanego i Polską Izbę Inżynierów Budownictwa. W wydarzeniu uczestniczyło 140 osób. Goście konferencji mieli możliwość wzięcia udziału w ciekawej, merytorycznej dyskusji, dowiedzenia się o planach zmian w prawie dotyczącym budownictwa oraz spotkania się z przedstawicielami innych jednostek, wymienić poglądy, a wszystko w pięknej scenerii podwarszawskiego ośrodka.
Gości przywitał prezes Izby Projektowania Budowlanego. Już tradycyjnie przed częścią panelową wręczono odznaczenia państwowe oraz resortowe. Uznano i doceniono wzorowe, długotrwałe i wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej projektantów w służbie Państwa. Pan Janusz Żbik, podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej serdecznie gratulował odznaczonym i dziękował za zaangażowanie i sumienną pracę. Przedstawił także zaawansowanie prac Komisji Kodyfikacyjnej dotyczących procesu inwestycyjnego oraz podkreślił rolę zmian dla przyszłych pokoleń. Scharakteryzował także prace resortu dotyczące uporządkowania formalności związanych z wnioskiem o pozwolenie na budowę oraz roli nadzoru budowlanego.cy
Panel I Perspektywy finansowe dla inwestycji w latach 2014-2020 z uwzględnieniem inwestycji liniowych i energetycznych
Część merytoryczną konferencji, w imieniu departamentu koordynacji programów infrastrukturalnych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, przedstawili reprezentanci resortu. Zaprezentowali oni plany dotyczące sektora energetyki oraz transportu. Wymieniono cele tematyczne resortu na lata 2014-2020, Krajowy Program Operacyjny, przykłady możliwych typów projektów efektywności energetycznej i wykorzystania OZE w przedsiębiorstwach oraz mieszkalnictwie. Kolejnym tematem były priorytetowe obszary do wsparcia w transporcie. W sferze inwestycji resort skupi się na: inwestycjach na głównych liniach kolejowych, rozwoju krajowej sieci drogowej, rozwoju transportu przyjaznego środowisku, poprawie bezpieczeństwa w ruchu lotniczym oraz transporcie miejskim.
Następny referat zaprezentował Pan Paweł Zejer ze Stowarzyszenia Inżynierów, Doradców i Rzeczoznawców pt. Doświadczenia z inwestycji realizowanych w latach 2007-2012 (w całości opublikowany w numerze 5 (268) Wiadomości Projektanta Budownictwa). Spotkał się on z bardzo dużym zainteresowaniem uczestników konferencji, szczególnie część poświęcona analizie wzrostu kosztów budowy po podpisaniu kontraktu i malejącemu procentowemu kosztowi (w stosunku do kosztów budowy) opracowania dokumentacji technicznej.
Pan Andrzej Kowalski prezes zarządu Energoprojekt-Katowice SA przedstawił pespektywy finansowe inwestycji energetycznych w świetle spowolnienia gospodarczego oraz ewentualnych interwencji rządowych traktujących energetykę jako koło zamachowe gospodarki. Opisał także aktualny stan inwestycji energetycznych w kraju.
Ostatnim prelegentem panelu pierwszego był Pan dr Aleksander Krupa, dyrektor zespołu doradztwa Izby Projektowania Budowlanego, który zreferował aktualny stan ustawodawstwa w zakresie korytarzy komunikacyjno-przesyłowych infrastruktury liniowej (w całości opublikowany w numerze 4 (267) Wiadomości Projektanta Budownictwa).
Podsumowaniem pierwszej części merytorycznej konferencji była dyskusja. Najczęściej poruszano tematy wynikające z referatu Pana Pawła Zejera. Wywołany prelegent przytoczył badania prowadzone w USA na podstawie których zmieniono prawo i zaprzestano stosowania kryterium najniższej ceny. Przedstawił też przykłady stosowania innych procedur, biorących pod uwagę przede wszystkim ocenę techniczną a na końcu budżet oferty oraz odrzucania automatycznego ofert poniżej 80% wartości. Dzięki temu firmy mają możliwość konkurowania jakością a nie ceną. Pan Mieczysław Szymański z Biura Projektów Komunikacyjnych w Poznaniu, korzystając z obecności przedstawicieli Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, zaapelował o jak najszybsze rozpoczęcie przetargów na projekty, które mają być realizowane w perspektywie 2014-2020 r. aby uniknąć błędów z poprzedniej perspektywy finansowej.
Panel II – kierunki i stan prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego i problematyka planowania przestrzennego oraz ochrony środowiska
Prof. Zygmunt Niewiadomski przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego przedstawił stan prac Komisji, diagnozę aktualnego stanu oraz propozycje zintegrowania prawa. Jako najbardziej istotne problemy stanu aktualnego Pan prof. Niewiadomski wymienił: brak integralnego podejścia do procesu inwestycyjno-budowlanego, dysfunkcjonalne procedury decyzyjne, fragmentaryzację postępowania administracyjnego, brak stabilizacji prawa. Jako naczelny kierunek proponuje stopniowe wprowadzanie administracji negocjującej. Ze względu na poszerzenie zakresu opracowania, zadecydowano o zmianie nazwy kodeksu na kodeks urbanistyczno-budowlany. Kierunek prac Komisji to głęboka reforma systemu planowania lokalnego, kierunek przewidywalności polskiej przestrzeni. Komisja proponuje aby w studiu gminy obowiązkowo wyznaczały trzy kategorie obszarów: zabudowany, nowej zabudowy oraz chroniony przed budową. Planowana jest rezygnacja z –powtarzalności rozstrzygnięć administracyjnych – idziemy w kierunku zintegrowanej decyzji o pozwolenie na budowę – obiecał referent. Powołanie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego daje idealną możliwość pracy ponad resortowej, a co za tym idzie – integracji regulacji – zerwania z resortowym tworzeniem prawa podkreślił przewodniczący komisji.
O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jako warunku harmonijnego rozwoju kraju mówił Pan Adam Kowalewski – przewodniczący Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, jednocześnie członek Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (referat w całości opublikowany w numerze 5 (268) Wiadomości Projektanta Budownictwa). Pan Adam Kowalewski przedstawił rolę planowania przestrzennego – unikalnego instrumentu sterowania rozwojem, integracyjnej i koordynacyjnej, podstawy funkcjonalnej i ekonomicznej sprawności miasta oraz opisał faktyczny stan przestrzeni i planowania przestrzennego w Polsce.
Ocenę zasadności wymagań wynikających z ochrony środowiska i ich wpływ na terminy oraz koszty realizacji inwestycji przedstawił Andrzej Dziura – dyrektor Departamentu Ocen Oddziaływania na Środowisko z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Zgodnie z założeniami Dyrekcji koszty związane z ochroną środowiska są integralną częścią kosztów realizacji inwestycji i to nie tylko w sytuacji, gdy inwestor ubiega się o dofinansowanie przedsięwzięcia ze środków unijnych. Wynika to z przepisów polskiego prawa i nie jest nowością ostatnich lat. Według danych resortu średni koszt urządzeń ochrony środowiska to 10 – 30 % wartości inwestycji. Stąd tak ważna jest ocena oddziaływania na środowisko, której celem jest określenie warunków realizacji przedsięwzięcia. Pan Andrzej podkreślił, że warto patrzeć na ocenę oddziaływania na środowisko, m.in. jak na narzędzie umożliwiające realizację przedsięwzięcia, często jedynie dzięki współfinansowaniu ze środków pomocowych.
Ostatni referat drugiego panelu wygłosił Tomasz Żuchowski zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Przedstawił on kierunki zmian w przepisach techniczno-budowlanych – które przepisy obecnie są lub w najbliższej przyszłości będą nowelizowane. Szeroko opisał implementację dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczno-budowlane, realizowaną poprzez nowelizację obecnego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie.
Drugi panel konferencji zakończyła obszerna dyskusja jej uczestników. Dyskutanci wyrażali obawy dotyczące kodyfikacji prawa budowlanego, szczególnie w kwestii zintegrowanego pozwolenia na budowę, planów zagospodarowania przestrzennego, deregulacji zawodu oraz opisali problemy na jakie napotykają w codziennej praktyce – problemy których rozwiązań oczekują. Prof. Niewiadomski w odpowiedzi na pytanie prof. Bilińskiego – wyjaśnił dlaczego jest teraz dobry czas na Kodyfikację Prawa Budowlanego – czas na uporządkowanie i integrowanie prawa oraz wytłumaczył niepokojące kwestie w zakresie pozwoleń na budowę, rezygnacji z decyzji o warunkach zabudowy. Dyskutowano także na temat referatu dotyczącego spójności gospodarowania przestrzennego, uznano, że kodeks daje jedyną szansę na uporządkowanie polityki przestrzennej Polski.
Drugi dzień konferencji otworzył panel III – przebieg procesu inwestycyjnego oraz rola i zadania jego uczestników
Prezes zarządu Regionalnego Centrum Gospodarki Wodno-Ściekowej SA w Tychach – Pan Zbigniew Gieleciak podzielił się z uczestnikami konferencji cennymi doświadczeniami realizatora miejskiej infrastruktury technicznej (referat opublikowany w numerze 4 (267) Wiadomości Projektanta Budownictwa). Przedstawił skuteczność działań na wielu płaszczyznach realizacyjnych, opisał rolę działań informacyjnych i promocyjnych, poruszył problemy jakie napotkał przy realizacji projektu. Opisał sprawdzone w praktyce stosowanie Prawa zamówień publicznych w odniesieniu do dyrektyw unijnych oraz omówił aspekty konieczności uzyskania efektu ekologicznego.
Rolę inwestora we właściwym przygotowaniu i realizacji inwestycji zreferował Mieczysław Szymański pełnomocnik zarządu Biura Projektów Komunikacyjnych w Poznaniu (referat opublikowany w numerze 4 (267) Wiadomości Projektanta Budownictwa). Przedstawił jak ważny jest odbiór dokumentacji projektowej, pełnienie nadzoru autorskiego oraz zapisy gwarancji należytego wykonania umowy.
Wpływ prawidłowego przebiegu procesu projektowania na techniczne i ekonomiczne aspekty realizacji inwestycji – przedstawił Jan T. Kosiedowski prezes BPBK S.A. w Gdańsku (referat opublikowany w numerze 4 (267) Wiadomości Projektanta Budownictwa). Pan Kosiedowski omówił rolę firm projektowych w gospodarce, przedstawił przyczyny złego stanu krajowych jednostek projektowania. W podsumowaniu uznał – środowisko projektowe musi wykazać maksymalną determinację do uświadomienia opinii publicznej istotnej roli jaką spełniamy w rozwoju gospodarczym kraju.
W ostatnim referacie konferencji, Izabela Hymel specjalista ds. umów w Energoprojekt- Katowice SA opisała najważniejsze aspekty odpowiedzialności odszkodowawczej jednostki projektowej. Wystąpienie zawierało opis podstawy prawnej wykonywania prac projektowych, podstawy zgłaszania roszczeń wobec jednostki projektowej, związek pomiędzy miejscem jednostki projektowej w procesie budowlanym a odpowiedzialnością z tytułu wykonywania prac projektowych oraz zakres odpowiedzialności jednostki projektowej.
Podczas dyskusji podsumowującej konferencję poruszono wiele tematów, m.in. kwestię kontrowersyjnych uprawnień do projektowania sterowania ruchem kolejowym. Wszyscy obecni zgodzili się, że tylko w Polsce takie uprawnienia posiadają projektanci z wykształceniem elektrycznym. Kolejnym gorącym tematem był eksport myśli technicznej, żaden inny kraj nie otworzył się tak jak Polska. Inne kraje utrudniają projektantom z zagranicy oferowanie swoich usług, przede wszystkim przez wymóg znajomości języka. Natomiast projektanci z zagranicy bez problemu, bez znajomości języka polskiego mogą otrzymać uprawnienia i pracować w Polsce. Rodzi to wiele problemów natury komunikacyjnej oraz ograniczenie projektów dla polskich projektantów.