XX Jubileuszowa Konferencja IPB i PIIB
Samorząd gospodarczy i zawodowy w kształtowaniu procesów inwestycyjnych w budownictwie
W Ośrodku Konferencyjnym Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie zlokalizowanym w Józefowie k. Otwocka, na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego, w dniach 11-12 maja 2017 r. odbyła się doroczna Konferencja. Uczestniczyli w niej wspólnie członkowie Izby Projektowania Budowlanego i Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.
W konferencji wzięli udział m.in: Ewa Wiktorowska, wieloletnia praktyk i dydaktyk z dziedziny prawa zamówień publicznych, arbiter z listy Prezesa Urzędu zamówień Publicznych oraz prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych. Stefan Czarniecki, wiceprezes Polskiej Izby Inżynierii Budownictwa, Wiktor Piskorski, sekretarz generalny Polskiego Związku Inżynierów i Techników, Mieczysław Grodzki, przewodniczący Mazowieckiej Izby Inżynierii i Budownictwa, Andrzeja Bratkowski, były minister budownictwa, Roman Nowicki, przewodniczący Kongresu Budownictwa. Konferencje prowadził Jerzy Kotowski.
W części otwierającej konferencję Piotra Rudol zaprezentował wyniki konkursu „Projekt Inżynierski roku 2016”. W wyniku pracy komisji, której zadaniem było rozstrzygnięcie przeglądu prac projektowych nagrodę i okolicznościowy dyplom wraz ze statuetką otrzymało Biuro Projektów Prochem Warszawa za projekt zakładu termicznego przekształcania odpadów w Krakowie. Nagrodę odebrał Grzegorz Kobyłecki, Dyrektor Biura Prochem S.A.
Piotra Rudol prezentując laureata nagrody powiedział: „Zwycięski projekt jest absolutnie nowatorskim jeśli chodzi o sprawy technologiczne. Natomiast dodatkowym elementem projektu jest jego wyjątkowa ekspresja plastyczna, która przez realizatorów projektu zakładu termicznego z wielkim pietyzmem została zachowana, co kapituła konkursu doceniła.”.
Złotą odznaką honorową Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa został odznaczony Kazimierz Staśkiewicz. Odznakę przyznano na wniosek Mazowieckiej Izby Inżynierów Budownictwa, Polska Izba Inżynierów Budownictwa przyznała złotą odznakę honorową Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa Kazimierzowi Staśkiewiczowi, głównemu autorowi zasad wyceny prac projektowych. Odznakę przyznano za zasługi w kształtowanie wiedzy o kształtowaniu cen w pracach projektowych oraz ich na jakość działalności projektantów budownictwa. Aktu dekoracji dokonali prezesa Stefan Czarnieckiego i przewodniczący Mieczysław Grodzki.
W ramach konferencji odbyły się trzy bloki paneli dyskusyjnych.
Panel I: Oddziaływanie środowiska technicznego na legislacje gospodarczą w kontekście wniosków Konferencji Problemowych. Referat retrospektywny związany z działalnością Izby Projektowania Budowlanego przedstawił Jan Tadeusz Kosiedowski, który swoje wystąpienie podsumował następująco.
Podstawą rozwoju jest wolność gospodarcza uwalniająca aktywność społeczeństwa i przedsiębiorców. Nie może się to jednak odbywać kosztem interesu Państwa i Narodu.
Odpowiedzialność i przestrzeganie wartości musi być fundamentem działalności wszystkich stron.
Misją środowiska inżynierskiego jest poprawa bytu materialnego ale również duchowego społeczeństwa, któremu służymy. Przedstawione z perspektywy IPB działania są wkładem całego środowiska, którego Izba jest integralną częścią.
Panel II: Proces inwestycyjno-budowlany w nowych warunkach prawnych składał się z czterech części
Budownictwo w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
Elementy strategii odpowiedzialnego rozwoju przedstawił Grzegorz Mickiewicz, doradca w gabinecie politycznym wicepremiera Morawieckiego oraz współpracownik wiceministra Jerzego Kwiecińskiego z Ministerstwa Rozwoju.
Ministerstwo Rozwoju powstało z dwóch ministerstw – struktury i rozwoju oraz ministerstwa gospodarki. Jest centrum gospodarczym, które koordynuje politykę gospodarczą rządu. Premier M. Morawiecki jest szefem Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i osobą odpowiedzialną za rozwój gospodarczy oraz jego finansowanie. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju został przyjęta przez Radę Ministrów 14 lutego 2017 r. Jest to ważny dokument dla rozwoju naszego kraju do roku 2020, z perspektywą do roku 2030. Dokument liczy 300 stron. Zawiera 185 projektów strategicznych, opisanych przez 40 różnych wskaźników.
Kierownictwo Ministerstwa Rozwoju zwraca uwagę na pięć filarów rozwoju: reindustrializacja, rozwój innowacyjnych firm, kapitał dla rozwoju, ekspansja zagraniczna, rozwój społeczny i regionalny. Strategia do 2020 roku ma następujące cele szczegółowe: wzrost poziomu inwestycji, wzrost nakładów na badania i rozwój, wzrost liczby średnich i dużych przedsiębiorstw, bezpośrednie inwestycje zagraniczne za granicą, (likwidacja wydziałów handlu przy Ambasadach RP, a w ich miejsce tworzenie tzw. Trade Office), wzrost produkcji przemysłowej. Głównym zadaniem jest pobudzanie wzrostu inwestycji publicznych.
Ministerstwu Rozwoju zależy na inwestycjach innowacyjnych. Rząd będzie wspierać polskich przedsiębiorców w trzech fazach: łatwiejszy start, skuteczne prawo i instytucje wspierające. Dlatego realizuje pakiet zmian dla firm – konstytucja dla biznesu, w której elementarnym dokumentem jest prawo dla przedsiębiorców. Ostatnie przepisy wejdą w życie do końca 2017 roku. Priorytetem jest kwestia wykorzystania funduszy UE. Kumulacja wykorzystania funduszy nastąpi w latach 2018–2020.
Wpływ Kodeksu urbanistyczno-budowlanego na racjonalizację procesów inwestycyjnych.
Wpływ Kodeksu urbanistyczno-budowlanego na racjonalizację procesów inwestycyjnych przestawiła Anita Oleksiak, dyrektor departamentu architektury, budownictwa i geodezji Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Przyjmowanie Kodeksu możemy podzielić na dwa etapy, pierwszy mamy za sobą. Drugi etap – zaprezentowanie kompleksowego Kodeksu i ustaw przypisów wprowadzających planowany jest na II połowę 2017 roku. Kodyfikacja obejmuje planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, prawo budowlane, ustawy inwestycyjne, gospodarka nieruchomości. Główne cele stawiane przed kodeksem to: właściwa gospodarka przestrzenna, uczestnictwo społeczne, bezpieczne inwestycyjne, sprawna realizacja, przejrzyste przepisy.
Planowanie przestrzenne – hierarchiczna struktura planowania przestrzennego, od polityk krajowych do gminnych. Lokalne planowanie wraz z konsultacjami publicznymi. Zostaną wprowadzone kategorie inwestycyjne – najprostsze konstrukcje, mniej skomplikowane inwestycje i większe inwestycje typu stadiony, elektrownie itd.
Projekt inwestycyjny będzie zawierał w sobie usytuowanie, formę architektoniczną – jasno określone zasady projektowania. Projekt inwestycyjny będzie zatwierdzany przez organ administracyjny architektoniczny i budowlany. Projekt wykonawczy będzie miał taką samą wartość, ale nie będzie zatwierdzany przez powyższy organ tylko w zależności od kategorii. W trakcie inwestycji będzie mo¿na przeprowadzić zmiany bez zgody organu.
Ministerstwo pracuje nad tym, żeby opracować nowe rozporządzenie warunków technicznych dostosowanych do nowego kodeksu. Obiekty liniowe – wszystko to co jest w pasie technicznym będzie przebudową bez ścieżki procesów. Strona w postępowaniu – inwestor jest zawsze w kategorii 1 i 2, przy kategorii 3 i 4, zale¿y od warunków, a przy 5 i 6 stronami będą te¿ sąsiedzi inwestycji. Jeżeli jest plan, to jeden etap w kategorii 1 i 2, dwa etapy w kategorii 3–6.
Zostanie wprowadzona ustawa o zawodzie architekta, inżyniera, budownictwa i urbanisty, która ureguluje następujące kwestie: uprawnienia, egzamin, samorządy zawodowe, uznawanie kwalifikacji, postępowanie dyscyplinarne, współpraca zagraniczna.
Kodeks nie będzie mówić o eurokodach. BIM i nowe technologie – nie ma wprost tej informacji, ale kodeks nie wyklucza tej możliwości projektowania.
Wpływ regulacji wynikających z Ustawy Prawo zamówień publicznych na optymalizacje kosztów i jakość budownictwa.
Bogdan Artymowicz, zastępca Dyrektora Wydziału prawnego Urzędu Zamówień Publicznych.
Problem optymalizacji kosztów i jakości budownictwa nie leży w prawie zamówień publicznych, tylko w jego stosowaniu, w kreatywnym podejściu do istniejących regulacji. Ostatnia nowelizacji wprowadziła ulepszenia, które mają wpływ na koszt czy jakość w budownictwie. Prezes Urzędu ju¿ w ubiegłym roku powołała zespół do upowszechniania dobry praktyk. Prawo opcji dzisiaj występuje, niestety nikt go nie stosuje. Uruchomiony został adres e-mailowy, na który można przysyłać istotne elementy, komentarze i propozycje.
Kwestia cyklu życia opisana w prawie zamówień publicznych. Art. 30.8. jeden wymógł dostosowania projektu do wszystkich użytkowników i szereg, które są fakultatywne, np. art. 30.8.2.
Kryterium pozwalają określić nie tylko cenę, ale i kryteria poza cenowe. 60% – cena, 40% – inne kryteria. Nowelizacja pozwala zamawiającym na myślenie z co wprowadzić do opisu zamówienia.
Oprócz tych kryteriów, które znamy, wprowadzono nowe kryterium – organizacji, kwalifikacji i doświadczenia osób wyznaczonych do realizacji zamówienia, jeżeli mogą mieć znaczący wpływ na realizacje zadania. Jeżeli zostanie przekazana pełna dokumentacja kwalifikacji osób realizujących zadanie, można będzie uzyskać więcej punktów w postępowaniu. To ważne kryteria, ponieważ to nie cena będzie decydować o wygraniu przetargu.
Ważnym elementem jest ocena kosztów – zmieniła się definicja oferty najkorzystniejsze. W tej chwili mo¿emy się oprzeć na koszcie czy te¿ innych kryteriach poza cenowych. Cykl życia obiektu będzie istotnym przy kryteriach poza cenowych.
Ostatnia rzecz, która wpływa na poprawę jakości w zakresie budownictwa to art. 144. Bardzo trudno jest przewidzieć wszelkie okoliczności w procesie budowlanym. Dzisiaj te przepisy są bardziej łagodne w zmianie umowy przy zamówieniach publicznych.
Ważna jest edukacja organów kontroli, aby spojrzały na prawo o zamówieniach publicznych nie tylko jako regulację prawną, ale jako narzędzie ułatwiające pozyskanie pewnego dobra.
Rola nadzoru Budowlanego w warunkach nowych wymagań Ustawy o wyrobach budowlanych.
Jacek Szer, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
Ustawa o wyrobach budowlanych zaczęła funkcjonować w 2011 roku po rozporządzenia 305 UE. W ostatnim czasie pojawiły się dwa dokumenty: Zmiana ustawy o wyrobach budowlanych oraz systemie zgodności i drugi dokument Zmiana ustawy o systemie cenowości. Od 1 stycznia 2016 roku obowiązują następujące regulacje.
Na podstawie ustawy o wyrobach budowlanych wojewódzki inspektor może zlecić powiatowe kontrole wskazanej budowy z zakresu stosowanych wyrobów budowlanych. Pierwszą instytucją jest inspektor wojewódzki. Organ bada wykorzystania wyrobów mających duże znaczenie dla danej inwestycji. W Polsce jest 90 osób, które tym się zajmują. Wojewódzki inspektor musi przesłać nam próbki i główny inspektor może mu wydawać pewne wytyczne. Pobieranie próbek jest dosyć istotnym elementem pokazującym rzeczywisty stan polskiego rynku wyrobów budowlanych. Kiedyś badano mało próbek. Art. 16.2 ustawy mówi, że bez kontroli możemy takie próbki pobierać, nie wszczynając procedury i je¿eli będzie zły wynik, to wtedy dopiero wszczyna się procedurę kontrolną.
Kary pieniężne zostały wprowadzone podobnie jak w innych służbach tego typu w kraju. Kary mogą wynieś nawet do 100 tys. zł – przy złych próbkach, do 20 tys. – za u¿ywanie produktów nieoznakowanych. Może to będzie skutkować używaniem właściwych towarów.
Projektant przy wykonywaniu dzieła powinien wziąć pod uwagę, że musi stosować wyroby, które sprawdził wcześniej. Powinien mieć świadomość, że dany towar został wprowadzony na rynek i do konkretnego przeznaczenia i zastosowania, a nie tylko na konkretny rynek.
Inspektor nadzoru, powinien pilnować tego, co się dzieje na budowie, może wydawać polecenia. Nadzór budowlany od 2004 roku skontrolował ponad 27 tys. budowli oraz ponad 56 tys. wyrobów budowlanych. Przeprowadzono 8600 postępowań. Liczba kontroli wzrosła w ciągu ostatnich trzech lat. Oddano do użytkowania 163 tys. obiektów. Stwierdzono, że około 60% produktów nie spełnia wymagań i właściwości deklarowanych przez producentów.
Podstawowe pojawiające się błędy to: zakres oznakowania, w zakresie deklaracji wyrobów zgodność czy kwalifikacja właściwości użytkowych w zakresie dokumentacji.
W ostatnim roku przeprowadzono ponad 194 tysiące kontroli. Liczba kontroli nie będzie się zmniejszała, żeby na rynek trafiały towary jakościowe.
Panel III: Warunki wykonywania zawodów w budownictwie
Strategia samorządów w osiągnięciu celów zawartych w „Stanowisku XV Zjazdu Samorządu Inżynierskiego”, dotyczących warunków wykonywania zawodów budowlanych.
Utrudnienia w projektowaniu budowlanym i propozycje ich likwidacji w przygotowywanych regulacjach prawnych
W drugim dniu główni preleganci to profesor Zbigniew Kledyński, wiceprezes Rady Krajowej PIIB i Tadeusz Suwara, wiceprezes IPB.
Profesor Kledyński przedstawił jak skutecznie realizować „Stanowisko XV Zjazdu samorządu zawodowego inżynierów budownictwa”. T. Suwara przedstawił zebranym trudności z jakie napotykają projektanci w procesie projektowania budowlanego oraz propozycje ich likwidacji w przygotowywanych regulacjach prawnych.
Miłosz Trukwka