Rozmowa z Iloną Wojdyłą i Piotrem Krysikiem
Redakcja: Ustanowiony w ramach Europejskiego Zielonego Ładu cel osiągnięcia przez kraje UE neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz cele pośrednie dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych w latach 2030 i 2040 przekładają się na konieczność transformacji wszystkich sektorów gospodarki w kierunku zeroemisyjności. Dotyczy to także dekarbonizacja w sektorze budynków. Chciałabym zapytać na czym to polega i czy ma szansę się udać?
Ilona Wojdyła: Dekarbonizacja sektora budynków, obejmująca zwiększenie efektywności wykorzystania energii oraz stosowanie bezemisyjnych źródeł energii ma kluczowe znaczenie w osiągnięciu neutralności klimatycznej UE do 2050 r. Wyzwanie związane z renowacją istniejących budynków do standardu bezemisyjnego jest ogromne, ponieważ aż 75% z nich jest nieefektywna energetycznie. Wzrost tempa renowacji budynków wymaga nie tylko dużych pieniędzy, ale przede wszystkim wykwalifikowanej kadry inżynierów i techników budowlanych oraz promocji dobrych praktyk i narzędzi, które ułatwią planowanie procesu głębokiej termomodernizacji i dekarbonizacji źródeł energii wykorzystywanych w budynkach. Narzędziem do osiągnięcia zamierzonych celów politycznych jest Pakiet „Fit for 55” stanowiący zestaw kilkunastu powiązanych ze sobą regulacji klimatycznych UE, który obejmuje aktualizację obowiązujących oraz wprowadzenie nowych aktów legislacyjnych i mechanizmów wprowadzających nowe wymagania i obowiązki dla poszczególnych sektorów gospodarki.
Piotr Krysik: Najważniejsze zmiany i wyzwania w kontekście dekarbonizacji sektora budownictwa wynikają przede wszystkim z rewizji dyrektyw: w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (dyrektywa EPBD), europejskiego systemem handlu emisjami (dyrektywa ETS), który obejmie sektor budownictwa, efektywności energetycznej (dyrektywa EED) oraz odnawialnych źródeł energii (dyrektywa RED).
Redakcja: 12 marca tego roku Parlament Europejski przyjął dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Po zatwierdzeniu przez Radę UE i opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE stanie się ona obowiązującym prawem. Co zawiera ta dyrektywa?
Piotr Krysik: Dyrektywa promuje poprawę charakterystyki energetycznej budynków oraz redukcję emisji gazów cieplarnianych w celu osiągnięcia bezemisyjnych zasobów budowlanych do 2050 r. Zadaniem państw członkowskich UE jest implementacja zapisów wynikających z dyrektywy poprzez aktualizację/przyjęcie krajowych aktów prawnych oraz zastosowanie odpowiednich środków umożliwiających realizację celów dyrektywy.
Ilona Wojdyła: Główne zmiany znowelizowanej dyrektywy EPBD w stosunku do poprzedniej wersji dyrektywy 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r., związane z kwestią dekarbonizacji budynków, to przede wszystkim:
- wprowadzenie krajowych planów renowacji i paszportów renowacji budynków,
- wprowadzenia minimalnych wymagań dot. charakterystyki energetycznej budynków,
- wykorzystanie energia słonecznej w budynkach,
- odchodzenie od paliw kopalnych w budynkach,
- ujawnianie informacji dot. śladu węglowego w całym cyklu życia budynków,
- oraz wprowadzenie definicji budynku bezemisyjnego.
Piotr Krysik: Dyrektywa wprowadza pojęcie budynku bezemisyjnego (Zero Emission Bulding czyli ZEB), uzupełniającego dotychczas stosowane wymagania budynków o niemal zerowym zużyciu energii (nZEB – nearly Zero Energy Building) o kwestie związane z pochodzeniem energii wykorzystywanej w budynku. Budynek bezemisyjny zdefiniowany został jako: „budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej, określonej zgodnie z załącznikiem I, wymagający zerowej lub bardzo niskiej ilości energii, wytwarzający na miejscu zerową emisję dwutlenku węgla z paliw kopalnych i wytwarzający zerową lub bardzo niską ilość emisji gazów cieplarnianych z eksploatacji, zgodnie z wymogami określonymi w art. 9b”. Oznacza to, że taki budynek charakteryzuje się zerowym lub minimalnym zapotrzebowaniem na energię pierwotną oraz wykorzystywana w nim energia pochodzi z odnawialnych źródeł produkujących energię na miejscu, społeczności energetycznej działającej w obszarze OZE lub efektywnego systemu ciepłowniczego lub chłodniczego.
Harmonogram wdrożenia standardu ZEB zakłada, że od 2028 r. wszystkie nowe budynki publiczne będą ZEB, od 2030 r. wszystkie nowe budynki, a do 2050 wszystkie istniejące budynki. Wymagania określające krajowy standard ZEB zarówno dla nowych jak i istniejących budynków poddawanych renowacji zostaną określone w stosownych aktach prawnych.
Dalsza część rozmowy na łamach „Wiadomości Projektanta Budownictwa” nr 5-6/2024